Công ty mà chúng ta đang nói đến chính là Công ty TNHH Tập đoàn Công nghệ Hifiman Côn Sơn (HIFIMAN). HIFIMAN đã niêm yết trên sàn New Third Board vào tháng 9 năm 2024, sau đó nhanh chóng nộp đơn xin niêm yết lên BSE vào ngày 30 tháng 12 cùng năm. Sau hai vòng thẩm định, công ty đã thành công vượt qua vòng kiểm tra vào ngày 28 tháng 11 năm 2025 và nộp hồ sơ đăng ký vào ngày 11 tháng 12, chỉ còn một bước nữa là chính thức lên sàn BSE.
Khi bản cáo bạch được công bố, nhiều thông tin về HIFIMAN cũng dần hé lộ. Hơn 60% doanh thu của công ty đến từ thị trường nước ngoài, và họ từng bị phạt vì các vấn đề thuế ở nhiều quốc gia. Thậm chí, ở thị trường nội địa, công ty cũng từng dính líu đến hành vi “đặt hàng ảo” (brushing) không đúng quy định. Ngoài ra, tỷ lệ giá trị sản phẩm bị trả lại liên tục tăng, đạt mức 13,34% trong nửa đầu năm 2025. Việc chuẩn bị IPO đã đưa HIFIMAN ra ánh sáng của thị trường vốn, đồng thời cũng khiến thị trường đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về chất lượng tăng trưởng và tính bền vững của công ty.
Nhà sáng lập trái ngành
Người sáng lập HIFIMAN là Biên Phỏng, một doanh nhân với cá tính rất riêng. Anh Biên Phỏng sinh năm 1979 tại Từ Châu, Giang Tô. Sau khi tốt nghiệp đại học Sư phạm Từ Châu (nay là Đại học Sư phạm Giang Tô), năm 2000, khi mới 21 tuổi, anh đã thi đỗ vào Đại học Nam Khai ở Thiên Tân để theo học chương trình thạc sĩ chuyên ngành hóa học.
Trong thời gian học thạc sĩ ở Thiên Tân, Biên Phỏng biết đến một khu chợ đồ ngoại ở quận Đường Cổ. Với niềm đam mê âm nhạc, mỗi cuối tuần anh đều ghé qua đó để săn lùng đồ ngoại và các sản phẩm đã qua sử dụng. Anh từng tiết lộ rằng, trung bình mỗi tuần mình có thể mua đến 4 máy nghe nhạc cầm tay và 7 chiếc tai nghe. Dần dần, Biên Phỏng trở nên am hiểu tường tận về máy nghe nhạc cầm tay, các loại tai nghe và thiết bị âm thanh khác.
Vì chi tiêu cho việc mua sắm khá nhiều, để kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống, Biên Phỏng còn lập một nền tảng giao dịch đồ cũ trực tuyến trong thời gian học đại học, bán những sản phẩm đã qua sử dụng mà mình có. Anh Biên Phỏng cũng thẳng thắn chia sẻ rằng, ngày xưa mình không ít lần bình luận về các loại tai nghe và máy nghe nhạc cầm tay trên các diễn đàn, “chê nhiều hơn khen, thích tranh cãi, là một người chơi cực kỳ khó tính”. Thời điểm đó, anh chủ yếu thảo luận về vấn đề chất lượng âm thanh của sản phẩm.
Cho đến khi khởi nghiệp, Biên Phỏng vẫn kiên định với triết lý “chất lượng âm thanh là số một, công thái học là số hai, thiết kế thẩm mỹ là số ba”. Đến mức có một số phương tiện truyền thông từng gọi anh là “kẻ cuồng tín chiến đấu không ngừng nghỉ vì chất lượng âm thanh”.
Thật bất ngờ, chính những cuộc tranh cãi đó lại giúp Biên Phỏng nổi tiếng hơn trong lĩnh vực sản phẩm âm thanh. Anh còn từng được một nhà xuất bản mời tham gia biên soạn một cuốn sách có tên “Tuyển tập quý hiếm máy nghe nhạc cầm tay”.
Sau khi tốt nghiệp Đại học Nam Khai, Biên Phỏng sang Mỹ du học, theo học chương trình tiến sĩ hóa học tại Đại học Thành phố New York (CUNY). Theo những gì Biên Phỏng chia sẻ trên mạng, anh là “cháu của Richard Schrock, người đoạt giải Nobel Hóa học năm 2005”.
Cũng trong năm 2005, khi 26 tuổi và đang học tiến sĩ ở Mỹ, Biên Phỏng cảm thấy triển vọng việc làm khá mờ mịt, nên đã bắt tay vào khởi nghiệp trong lĩnh vực sản phẩm âm thanh. Trong thời gian làm thí nghiệm ở phòng lab tại Mỹ, Biên Phỏng đã chuẩn bị ba việc. Thứ nhất, anh đăng ký nhãn hiệu HIFIMAN. Thứ hai, anh thành lập một công ty tên là “Head-direct” ở Mỹ, chuyên phân phối các sản phẩm tai nghe của các thương hiệu nổi tiếng trong nước ra nước ngoài, thậm chí còn xây dựng một hệ thống phân phối ở hơn mười quốc gia. Thứ ba, Biên Phỏng cùng một người bạn cũ ở Trung Quốc bắt đầu tự chế tạo tai nghe.
Biên Phỏng và người bạn này đã cùng nhau thử nghiệm làm tai nghe tĩnh điện và tai nghe phẳng. Chất lượng âm thanh của chúng từng đạt đến một trình độ nhất định, nhưng cuối cùng đều thất bại trong việc sản xuất hàng loạt do vấn đề kỹ thuật. Tuy nhiên, Biên Phỏng không bỏ cuộc, anh kiên trì thử nghiệm cho đến năm 2008, cuối cùng đã cải tiến sản phẩm trước đó, cho ra mắt HE5LE ổn định hơn và phù hợp hơn cho sản xuất hàng loạt. Đây được Biên Phỏng coi là bước ngoặt quan trọng từ việc tự chế tạo sang công nghiệp hóa.
Cùng thời điểm đó, Biên Phỏng còn phát triển máy nghe nhạc độ trung thực cao HM-801, đây là máy nghe nhạc di động độ phân giải cao dành cho dân chơi âm thanh đầu tiên trên thế giới, có vị trí tiên phong trong lĩnh vực HiFi di động.
Cuối năm 2010, sau khi bảo vệ luận án tiến sĩ, Biên Phỏng đã bay về Trung Quốc ngay ngày hôm sau để tuyển dụng nhân sự và bắt đầu con đường khởi nghiệp. Tháng 4 năm 2011, ở tuổi 31, Biên Phỏng đã thành lập Công ty TNHH Công nghệ Touling (Côn Sơn) tại Côn Sơn, một trong những huyện mạnh nhất Trung Quốc, đây chính là tiền thân của HIFIMAN.
Bản cáo bạch của HIFIMAN giới thiệu rằng, công ty là một trong số ít các thương hiệu điện âm cao cấp của Trung Quốc có tầm ảnh hưởng toàn cầu, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thiết kế, nghiên cứu, phát triển, sản xuất và kinh doanh các sản phẩm điện âm mang thương hiệu riêng “HIFIMAN”. Hiện tại, các sản phẩm của HIFIMAN bao gồm tai nghe chụp tai, tai nghe không dây thực sự (TWS), tai nghe nhét tai có dây và thiết bị phát nhạc.
Năm 2016, Biên Phỏng còn từng tạo ra một chiếc tai nghe tĩnh điện có tên “Shangri-La”, với mức giá lên đến 300.000 nhân dân tệ (khoảng 42.000 USD) mỗi chiếc.
Bản cáo bạch tiết lộ, từ năm 2022 đến nửa đầu năm 2025 (gọi tắt là “kỳ báo cáo”), biên lợi nhuận gộp tổng thể của HIFIMAN lần lượt là 65,06%, 68,18%, 70,1% và 66,8%. Đến năm 2024, biên lợi nhuận của HIFIMAN thậm chí còn cao hơn tập đoàn xa xỉ LVMH cùng kỳ và gần bằng mức của Hermès.
Phần lớn doanh thu đến từ thị trường nước ngoài
Mặc dù các sản phẩm của HIFIMAN duy trì mức biên lợi nhuận gộp rất cao, nhưng thị trường tai nghe dành cho dân chơi âm thanh lại khá nhỏ, có thể gặp phải vấn đề về “trần” tăng trưởng ngành.
Bản cáo bạch của HIFIMAN tiết lộ, các sản phẩm cốt lõi của công ty nhắm vào thị trường tai nghe cao cấp, dành cho dân chơi âm thanh trên toàn cầu. Trong các kỳ báo cáo, tỷ trọng doanh thu từ tai nghe dành cho dân chơi âm thanh luôn vượt quá 65%.
Theo dữ liệu từ Grand View Research, quy mô thị trường tai nghe toàn cầu đạt 71,5 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến đạt 163,8 tỷ USD vào năm 2030. Thị trường tai nghe có quy mô khổng lồ, nhưng tai nghe dành cho dân chơi âm thanh lại chiếm một thị phần không lớn. Theo dữ liệu từ Business Research Insights, thị trường tai nghe dành cho dân chơi âm thanh toàn cầu đạt 2,85 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến đạt 4,158 tỷ USD vào năm 2028.
Ngay cả khi chúng ta so sánh quy mô thị trường tai nghe dành cho dân chơi âm thanh toàn cầu vào năm 2028 với tổng quy mô thị trường tai nghe toàn cầu vào năm 2023, thì nó cũng chỉ chiếm 5,8% thị phần. Trong khi đó, quy mô thị trường tai nghe phổ thông tuy lớn nhưng cạnh tranh giữa các đối thủ lại rất gay gắt.
HIFIMAN thừa nhận rằng, nếu công ty không thể duy trì lợi thế trên thị trường tai nghe dành cho dân chơi âm thanh và tiếp tục mở rộng thị phần tai nghe phổ thông, thì có nguy cơ không gian phát triển trong tương lai sẽ bị hạn chế.
Về hiệu quả kinh doanh, trong kỳ báo cáo, doanh thu của HIFIMAN lần lượt đạt khoảng 154 triệu nhân dân tệ (khoảng 21,56 triệu USD), 203 triệu nhân dân tệ (khoảng 28,42 triệu USD), 227 triệu nhân dân tệ (khoảng 31,78 triệu USD) và 107 triệu nhân dân tệ (khoảng 14,98 triệu USD). Lợi nhuận ròng thuộc về cổ đông công ty mẹ lần lượt là 36,11 triệu nhân dân tệ (khoảng 5,05 triệu USD), 55,17 triệu nhân dân tệ (khoảng 7,72 triệu USD), 66,52 triệu nhân dân tệ (khoảng 9,31 triệu USD) và 34,71 triệu nhân dân tệ (khoảng 4,86 triệu USD). Lợi nhuận ròng không theo GAAP thuộc về cổ đông công ty mẹ lần lượt là 36,03 triệu nhân dân tệ (khoảng 5,04 triệu USD), 54,11 triệu nhân dân tệ (khoảng 7,57 triệu USD), 64,36 triệu nhân dân tệ (khoảng 9,01 triệu USD) và 30,9 triệu nhân dân tệ (khoảng 4,33 triệu USD).
Trong đó, tỷ trọng doanh thu từ tai nghe chụp tai luôn chiếm trên 70%. Trong kỳ báo cáo, tỷ trọng tai nghe chụp tai lần lượt là 77,75%, 73,98%, 73,4% và 73,78%. Chiếc tai nghe tĩnh điện “Shangri-La” trị giá 300.000 nhân dân tệ mà chúng ta đã nhắc đến trước đó cũng thuộc loại tai nghe chụp tai. Trong kỳ báo cáo, tỷ trọng doanh thu từ tai nghe không dây true wireless (TWS) và thiết bị phát nhạc của HIFIMAN đều có xu hướng tăng. Tỷ trọng doanh thu từ tai nghe TWS tăng từ 0,54% vào năm 2022 lên 9,37% vào năm 2024, và đạt 7,17% trong nửa đầu năm 2025. Tỷ trọng doanh thu từ thiết bị phát nhạc cũng tăng từ 6,43% vào năm 2022 lên 10,11% trong nửa đầu năm 2025.
Nhìn vào giá sản phẩm, vào năm 2024, giá trung bình của tai nghe chụp tai HIFIMAN là 2.101,03 nhân dân tệ/chiếc (khoảng 294,14 USD), tai nghe TWS là 539,46 nhân dân tệ/chiếc (khoảng 75,52 USD), tai nghe nhét tai có dây là 104,34 nhân dân tệ/chiếc (khoảng 14,61 USD), và thiết bị phát nhạc là 2.857,94 nhân dân tệ/chiếc (khoảng 400,11 USD).
Có thể thấy, HIFIMAN đã thâm nhập thị trường tai nghe phổ thông thông qua tai nghe nhét tai có dây với giá thành thấp hơn. Tuy nhiên, tỷ trọng doanh thu từ tai nghe nhét tai có dây của HIFIMAN lại có xu hướng giảm nhanh chóng, từ 5,87% vào năm 2022 xuống còn 0,75% trong nửa đầu năm 2025.
HIFIMAN cho biết trong bản cáo bạch rằng, công ty từng sản xuất một lượng lớn tai nghe đeo cổ phổ thông BW600 thông qua hình thức gia công vào năm 2022. Loại tai nghe này có giá thành thấp, sản lượng và doanh số lớn, nhưng sau đó lại chọn giảm sản lượng, thậm chí ngừng sản xuất tai nghe đeo cổ phổ thông giá thấp theo tình hình thị trường. Do đó, trong kỳ báo cáo, tỷ trọng doanh thu từ tai nghe nhét tai có dây tiếp tục giảm.
Từ sự thay đổi này, có vẻ như nỗ lực của HIFIMAN trong việc thâm nhập thị trường tai nghe phổ thông tạm thời chưa thành công, thậm chí còn có dấu hiệu “thoái trào”.
Trong các kỳ báo cáo, doanh thu từ thị trường nước ngoài của HIFIMAN chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng doanh thu hoạt động kinh doanh chính, lần lượt là 70,30%, 66,22%, 66,44% và 65,59%. Các thị trường nước ngoài chính của công ty là Hoa Kỳ, Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và các quốc gia, khu vực phát triển kinh tế, thị trường tiêu dùng trưởng thành khác.
Bản cáo bạch cũng chỉ ra rằng, công ty có chi phí bán hàng cao hơn nhiều so với chi phí R&D. Trong kỳ báo cáo, chi phí R&D của HIFIMAN lần lượt là 8,69 triệu nhân dân tệ (khoảng 1,22 triệu USD), 10,59 triệu nhân dân tệ (khoảng 1,48 triệu USD), 11,17 triệu nhân dân tệ (khoảng 1,56 triệu USD) và 5,27 triệu nhân dân tệ (khoảng 737,6 nghìn USD), chiếm tỷ lệ lần lượt là 5,66%, 5,2%, 4,93% và 4,91% trên tổng doanh thu, cho thấy xu hướng giảm dần.
Cùng kỳ, chi phí bán hàng lần lượt là 30,35 triệu nhân dân tệ (khoảng 4,25 triệu USD), 38,34 triệu nhân dân tệ (khoảng 5,37 triệu USD), 45,32 triệu nhân dân tệ (khoảng 6,34 triệu USD) và 21,94 triệu nhân dân tệ (khoảng 3,07 triệu USD), chiếm tỷ lệ lần lượt là 19,75%, 18,85%, 19,99% và 20,43% trên doanh thu, cao hơn nhiều so với tỷ lệ chi phí R&D.
Nếu so sánh với ngành, tỷ lệ chi phí R&D của HIFIMAN thấp hơn mức trung bình của các công ty cùng ngành, nhưng tỷ lệ chi phí bán hàng lại cao hơn đáng kể. HIFIMAN giải thích rằng, tỷ lệ chi phí bán hàng cao hơn mức trung bình của các công ty cùng ngành chủ yếu là do sự khác biệt nhất định giữa công ty và các công ty cùng ngành về sản phẩm, mô hình bán hàng và quy mô doanh thu.
Trong bối cảnh cạnh tranh thị trường gay gắt, sự dẫn đầu về công nghệ quyết định chiều sâu của “hào sâu” doanh nghiệp. Trong tương lai, HIFIMAN vẫn cần tìm kiếm điểm cân bằng giữa đầu tư vào bán hàng và R&D.
Bị phạt ở nước ngoài, “đặt hàng ảo” ở trong nước, tỷ lệ trả hàng tăng dần theo từng năm
Ánh hào quang của việc IPO thành công không thể che lấp những thách thức nghiêm trọng mà HIFIMAN đang phải đối mặt về hoạt động tuân thủ và trải nghiệm sản phẩm.
Ở nước ngoài, vào năm 2023, hai công ty con của HIFIMAN là HIEND và HYPER đã bị phạt tiền ở Mỹ và Hà Lan vì các vấn đề thuế. Cụ thể, ở Mỹ, HIEND bị phạt vì đã không phân bổ lợi nhuận vượt quá phần giữ lại hợp lý trong năm 2019 và 2020, phải nộp bổ sung thuế lợi nhuận tích lũy, kéo theo cả người sáng lập Biên Phỏng cũng bị phạt.
Ở Hà Lan, HYPER bị phạt vì chậm trễ trong việc kê khai thuế giá trị gia tăng, và bị phạt hai lần vào tháng 8 và tháng 12 năm 2023.
Ở thị trường nội địa, từ năm 2022 đến 2024, hoạt động kinh doanh trực tuyến của HIFIMAN từng có tình trạng “đặt hàng ảo”. Ngoại trừ một đơn hàng trên Amazon Nhật Bản vào năm 2024, tất cả các hành vi “đặt hàng ảo” khác đều xảy ra trên nền tảng Tmall. Từ năm 2022 đến 2024, số tiền “đặt hàng ảo” của HIFIMAN lần lượt là khoảng 38.700 nhân dân tệ (khoảng 5.418 USD), 41.400 nhân dân tệ (khoảng 5.796 USD) và 13.500 nhân dân tệ (khoảng 1.890 USD), chiếm tỷ lệ lần lượt là 0,03%, 0,02% và 0,01% trên tổng doanh thu của mỗi kỳ.
Mặc dù số tiền và tỷ lệ “đặt hàng ảo” của HIFIMAN cực kỳ thấp, nhưng hành vi này thuộc loại cạnh tranh không lành mạnh bị pháp luật cấm, không phù hợp với thông lệ kinh doanh hợp pháp và trung thực của doanh nghiệp.
HIFIMAN cho biết trong phản hồi thẩm định rằng, việc công ty “đặt hàng ảo” chủ yếu là do nhân sự liên quan chưa nhận thức đầy đủ về tính tuân thủ, và đã thực hiện hành vi này để tăng cường khả năng hiển thị sản phẩm trong giai đoạn đầu ra mắt sản phẩm mới, nhằm tránh tình trạng sản phẩm mới không có giao dịch. Tần suất và số tiền “đặt hàng ảo” của công ty là nhỏ, không có ý định chủ quan lừa dối người tiêu dùng hoặc gian lận người tiêu dùng, và công ty đã tăng cường quản lý tuân thủ, nghiêm cấm hành vi “đặt hàng ảo”.
Đồng thời, HIFIMAN cũng cho biết, các chi phí liên quan đến “đặt hàng ảo” đã được hạch toán vào chi phí bán hàng, giá trị giao dịch chưa được ghi nhận là doanh thu, không có tình trạng tăng khống doanh thu, và việc xử lý kế toán liên quan tuân thủ các quy định của chuẩn mực kế toán doanh nghiệp.
Từ tháng 11 năm 2023 đến tháng 12 năm 2024, giám đốc tài chính của HIFIMAN cũng đã thay đổi 3 lần, lần lượt là Dương Phàm, Diêm Hải Hà và Vương Thiện Văn. Từ tháng 12 năm 2023 đến tháng 8 năm 2025, thư ký hội đồng quản trị cũng đã thay đổi 3 lần, lần lượt là Diêm Hải Hà, Biên Phỏng (đảm nhiệm tạm thời) và Vương Vũ. Sự ổn định của đội ngũ quản lý cấp cao của công ty cũng cần được tăng cường.
Ngoài ra, HIFIMAN còn đối mặt với vấn đề tỷ lệ trả hàng tăng.
Dữ liệu cho thấy, trong kỳ báo cáo, tỷ lệ giá trị sản phẩm bị trả lại của HIFIMAN trên tổng doanh thu hoạt động kinh doanh chính có xu hướng tăng dần theo từng năm. Từ 10,7% vào năm 2022 lên 13,34% trong nửa đầu năm 2025.
Tỷ lệ số lượng sản phẩm đổi trả tăng từ 2,41% vào năm 2022 lên 5,4% trong nửa đầu năm 2025; tỷ lệ số lượng sản phẩm trả lại tăng từ 8,52% vào năm 2022 lên 11,31% trong nửa đầu năm 2025, đều cho thấy mức tăng trưởng khác nhau.
Về việc tỷ lệ trả hàng tăng, HIFIMAN giải thích rằng: các sản phẩm điện âm của công ty chủ yếu hướng đến đối tượng người yêu âm nhạc, những người rất nhạy cảm với hiệu suất âm thanh của sản phẩm, và có thói quen so sánh, nghe thử trước khi quyết định mua sản phẩm. Phần lớn các trường hợp trả hàng của công ty chủ yếu là do người tiêu dùng dựa trên cảm nhận chủ quan, trả lại sản phẩm trong phạm vi cho phép của quy tắc nền tảng, chứ không phải do vấn đề chất lượng sản phẩm.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, dù là cảnh báo về tuân thủ từ các khoản phạt thuế ở nước ngoài, hay những sai sót về tính trung thực trong việc “đặt hàng ảo” ở trong nước, hay tỷ lệ trả hàng liên tục tăng, tất cả những vấn đề này đều nhắc nhở HIFIMAN cần tiếp tục nâng cao trình độ quản lý của công ty.
Nếu tính từ năm 2005 khi bắt đầu khởi nghiệp “tay ngang”, tiến sĩ hóa học Biên Phỏng đã mất 20 năm để tạo ra một thương hiệu điện âm cao cấp của Trung Quốc có thể sánh vai với các thương hiệu nước ngoài. Sự dũng cảm và theo đuổi chất lượng âm thanh của anh ấy thật đáng nể.
Nhưng trong tương lai, Biên Phỏng vẫn cần có tầm nhìn toàn cục của một người điều hành công ty niêm yết, để tìm ra điểm cân bằng thực sự vững chắc giữa R&D và marketing, giữa tăng trưởng và tuân thủ, giữa niềm tin của một nhóm nhỏ và thị trường đại chúng. Thị trường vốn đang chờ đợi câu trả lời tiếp theo từ Biên Phỏng và HIFIMAN.
Nguồn: vnreview.vn
